✨Tri thức luận

Tri thức luận

Tri thức luận hay nhận thức luận (epistemology – επιστημολογία, gốc Hy Lạp kết hợp giữa επιστήμη: tri thứcλόγος: học thuyết) là khuynh hướng triết học nghiên cứu về bản chất, nguồn gốc, và phạm vi của quá trình nhận thức.

Trong lịch sử, tri thức luận đã là một trong các chủ đề triết học được nghiên cứu và tranh luận nhiều nhất. Phần lớn tranh luận tập trung vào việc phân tích bản chất và sự đa dạng của tri thức cũng như mối quan hệ của nó với các khái niệm tương tự như chân lý và niềm tin. Cuộc tranh luận này liên quan nhiều đến việc chứng minh. Cụ thể, các nhà tri thức luận phân tích các tiêu chuẩn của việc biện minh cho các khẳng định tri thức, nghĩa là nền tảng mà từ đó người ta có thể khẳng định rằng mình biết một sự kiện cụ thể nào đó. Nói một cách đơn giản, nó xem xét câu hỏi: Bạn làm cách nào để biết điều mà bạn biết? (How to know what you know?)

Chính xác hơn, các thảo luận trong tri thức luận thường xoay quanh bốn chủ đề chính:

Phân tích một cách triết học bản chất của tri thức và các điều kiện cần thiết để một niềm tin trở thành một tri thức. Ta có thể nhắc tới các khái niệm chân lý hay lý lẽ biện minh.

Các nguồn tiềm năng của tri thức và niềm tin chính đáng, ví dụ như nhận thức, lý luận, trí nhớlời chứng thực.

Cấu trúc của một tri thức hay niềm tin chính đáng, bao gồm câu hỏi liệu mọi niềm tin chính đáng đều được dẫn xuất từ các niềm tin nền tảng?, hay liệu tính chính đáng chỉ yêu câu một tập hợp nhất quán các niềm tin?.

Hoài nghi triết học, là câu hỏi đặt ra về khả năng của tri thức, và các vấn đề liên quan, ví dụ như liệu sự hoài nghi có gây nguy hiểm cho những quan niệm thông thường về tri thức?, và liệu ta có thể bác bỏ những lập luận hoài nghi?.

Nhiều câu hỏi khác cũng được đặt ra như "Ta biết những gì?", "Ta nói là ta biết gì đó. Điều đó có nghĩa là gì?", "Vì sao những niềm tin chính đáng lại chính đáng?", và "Làm sao ta biết là ta biết?".

👁️ 26 | ⌚2025-09-03 20:58:28.584
Mua hàng tại Shopee giảm thêm 30%

**Tri thức luận** hay **nhận thức luận** (**epistemology** – επιστημολογία, gốc Hy Lạp kết hợp giữa _επιστήμη_: _tri thức_ và _λόγος_: _học thuyết_) là khuynh hướng triết học nghiên cứu về bản chất, nguồn gốc,
Bức tượng tri thức ([[tiếng Hy Lạp: Ἐπιστήμη, _Episteme_) ở Thư viện Celsus, Thổ Nhĩ Kỳ.]] **Tri thức** hay **kiến thức** (tiếng Anh: _knowledge_) bao gồm những kiến thức, thông tin, sự hiểu biết, hay
**Biểu diễn tri thức và suy luận** (**Knowledge representation and reasoning**, **KRR**, **KR&R**, **KR²**) là lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo (AI) tập trung vào việc biểu diễn thông tin về thế giới dưới
Có nhiều cách hiểu về **quản trị tri thức**, dưới đây là một số định nghĩa đã được đưa ra: #Quản trị tri thức là tạo ra tri thức, và việc này được nối tiếp
**Quản lý tri thức cá nhân (PKM)** là tập hợp các quá trình mà một người sử dụng để thu thập, phân loại, lưu trữ, tìm kiếm và chia sẻ kiến thức trong các hoạt
**Chủ nghĩa chống trí thức** là khuynh hướng công kích, ngờ vực giới trí thức, thường được thể hiện qua hình thức chế nhạo, xem thường nền giáo dục, triết lý, văn chương, nghệ thuật
**Tổ chức tri thức** (**Knowledge organization,** **KO**), hoặc **tổ chức thông tin** là một môn học trí tuệ liên quan đến các hoạt động như mô tả tài liệu, lập chỉ mục và phân loại
**Cơ sở tri thức** (**knowledge base-KB**) là một công nghệ được sử dụng để lưu trữ các thông tin có cấu trúc và phi cấu trúc phức tạp được sử dụng bởi một hệ thống
Tác phẩm: “Tri thức khách quan” – Objective Knowledge Tác giả: Karl Popper Dịch giả: Chu Lan Đình, Bùi Văn Nam Sơn hiệu đính Viện IRED phát hành | NXB Tri Thức Tri thức khách
Tri thức khách quan (Objective Knowledge) Karl Raimund Popper (28/7/1902 – 17/9/1994), nhà triết học Anh, gốc Áo, nguyên Giáo sư Học viện Kinh tế London, được đánh giá là một trong những nhà triết
Lời Của Nietzsche Cho Người Trẻ - Tập 2: Tri Thức - Nghệ Thuật - Lối Sống Trong làng triết học phương Tây, Nietzsche có lẽ là một trường hợp hiếm hoi không khiến cho
**Immanuel Kant** (; phiên âm tiếng Việt: **Imanuen Cantơ**; 22 tháng 4 năm 1724 – 12 tháng 2 năm 1804) là một triết gia người Đức có ảnh hưởng lớn đến Kỷ nguyên Khai sáng. Ông
**Lý trí** là khả năng của ý thức để hiểu các sự việc, sử dụng logic, kiểm định và khám phá những sự kiện; thay đổi và kiểm định hành động, kinh nghiệm và niềm
**Quyết định luận công nghệ** là một lý thuyết giản hóa luận mà giả định rằng công nghệ của xã hội thúc đẩy sự phát triển cấu trúc xã hội và các giá trị văn
**Thực tế** là tổng hợp của tất cả những gì có thật hoặc tồn tại trong một hệ thống, trái ngược với những gì chỉ là tưởng tượng. Thuật ngữ này cũng được sử dụng
thumb|Người chơi Mastermind sử dụng suy luận giả định để đoán màu sắc bí mật _(trên)_ từ các kết quả sai lệch _(góc dưới bên trái)_ dựa trên các phỏng đoán _(góc dưới bên phải)_.
phải|nhỏ|300x300px|**Bản đồ văn hoá thế giới Inglehart–Welzel** (bản đồ thế giới của văn hoá, tín ngưỡng, ngôn ngữ và nhân chủng) do nhà chính trị học xã hội Ronald Inglehart và Christian Welzel kiến lập.
Trong trí tuệ nhân tạo, **khung** là một dạng cấu trúc dữ liệu, tức là cách mà thông tin được tổ chức, lưu trữ và truy cập. Ý tưởng của khung là chia nhỏ tri
Tác phẩm: “SỰ NGHÈO NÀN CỦA THUYẾT SỬ LUẬN” – The Poverty of Historicism Tác giả: Karl Raimund Popper Dịch giả: Chu Lan Đình Viện IRED phát hành | NXB Tri Thức SỰ NGHÈO NÀN
**Suy luận** là một hành động hay quá trình các kết luận logic phát sinh từ các tiên đề được biết hay được giả định là chân lý. Các kết luận rút ra cũng được
**_Khảo cổ học tri thức_** () là một chuyên luận năm 1969 về phương pháp luận và viết sử luận của triết gia Pháp Michel Foucault, trong đó ông thúc đẩy "khảo cổ học" hay
**Lý luận hành động** (hay **học thuyết hành động**) là một lĩnh vực trong triết học có liên quan đến các học thuyết về các quan hệ nhân quả có ý chí của chuyển động
**Trí thức** là người có kiến thức sâu xa về một hay nhiều lĩnh vực hơn sự hiểu biết của mặt bằng chung của xã hội vào từng thời kỳ. Sự xuất hiện của từ
thumb|_Bằng chứng thực nghiệm_ liên quan đến Hải đăng Gay Head (Aquinnah, Massachusetts) đầu tiên và xói mòn bờ biển trên vườn nho phía Tây của Martha có sẵn như là một điểm tham chiếu.
**Thuyết bất khả tri** (Tiếng Anh: _agnosticism_) là quan điểm triết học cho rằng tính đúng hay sai của một số tuyên bố nhất định - đặc biệt là các tuyên bố thần học về
Trong ngành tâm lý học và các khoa học nhận thức, **tri giác** là quá trình thu thập, giải nghĩa, lựa chọn và tổ chức các thông tin từ giác quan. Các phương pháp nghiên
Tri Thức Của Chúng Ta Về Ngoại Giới - Our Knowledge Of The External World Bertrand Russell (1872-1970) là một trong những nhà tư tưởng quan trọng nhất của thời hiện đại. Là một nhà
THẦN THOẠI HY LẠP Tác giả: Nguyễn Văn Dân Nhà phát hành: Tri Thức Trẻ Books Nhà xuất bản: NXB Thanh Niên Năm phát hành: 2023 *** Thông tin sách: Hình thức: Bìa mềm Kích
Phiếu Bài Tập Cuối Tuần Tiếng Anh 1 (Biên Soạn Theo Nội Dung Bộ Sách Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống) Cuốn PHIẾU BÀI TẬP CUỐI TUẦN TIẾNG ANH 1 được biên soạn với
Bài Tập Tuần Toán Lớp 3 - Kết Nối Tri Thức - Hoc kì 1 ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT Bám theo SGK sẽ giúp học sinh ôn tập và củng cố kiến thức học tập
**Chủ nghĩa thực chứng** là một khuynh hướng nhận thức luận của triết học và xã hội học cho rằng phương pháp khoa học là cách thức tốt nhất để lý giải các sự kiện
**Chủ nghĩa thực chứng logic**, sau này được gọi là **chủ nghĩa kinh nghiệm logic**, và cả hai cùng được gọi là **chủ nghĩa thực chứng mới**, là một phong trào trong triết học phương
2. Lời của Nietzsche cho người trẻ Tập 2 - Tri thức - nghệ thuật - lối sống Trong làng triết học phương Tây, Nietzsche có lẽ là một trường hợp hiếm hoi không khiến
Bertrand Russell 1872-1970 là một trong những nhà tư tưởng quan trọng nhất của thời hiện đại. Là một nhà triết học, toán học, nhà cải cách giáo dục, nhà trí thức cổ vũ tự
Sách - Combo Bài Tập toán Lớp 10 - Cơ Bản Và Nâng Cao Tập 1 Tập 2 Bám Sát SGK Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống Bắt đầu từ năm học 2022 2023,
39 Cuộc Đối Thoại Tri Thức - Tri Thức Là Để Đối Thoại, Không Phải Để Áp Đặt Đối thoại là chìa khóa giúp chúng ta mở ra một cánh cửa quan sát thế
nhỏ|Hình ảnh liên quan đến một số hình thức kinh doanh "Liên doanh". **Chia sẻ kiến thức** là một hoạt động thông qua đó kiến thức (cụ thể là thông tin, kỹ năng hoặc chuyên
Ở Trong Đầu Trí Thức Cuốn sách như một “túi khôn” nho nhỏ, bao gồm 19 bài ghi lại những cuộc trò chuyện của nhà báo Phan Đăng với các trí thức tên tuổi trong
Thông tin chi tiết: Công ty phát hành: NXB Tri Thức Tác Giả: Albert Einstein Số trang: 250 Năm xuất bản: 2022 Khổ sách: 15x21cm Hình thức :bìa mềm NXB: NXB Tri Thức Giới Thiệu
TRI THỨC CỦA CHÚNG TA VỀ NGOẠI GIỚI Bertrand Russell (1872-1970) là một trong những nhà tư tưởng quan trọng nhất của thời hiện đại. Là một nhà triết học, toán học, nhà cải cách
Bạn có bao giờ rơi vào tình huống: một buổi thuyết trình cần tổng hợp từ 5 file PDF, 3 slide Google, và một video bài giảng dài hơn 1 tiếng? Bạn biết thông tin
Bertrand Russell (1872-1970) là một trong những nhà tư tưởng quan trọng nhất của thời hiện đại. Là một nhà triết học, toán học, nhà cải cách giáo dục, nhà trí thức cổ vũ tự
Cuốn Để học tốt Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 – Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống được biên soạn nhằm giúp các em học sinh củng cố và hoàn
Sách - Binh Thư Yếu Lược - Tân Biên - Nhà Xuất Bản Tri Thức THÔNG TIN SẢN PHẨM - Tác giả: Trần Hưng Đạo - Nhà xuất bản: Nhà xuất bản Tri thức -
**Pháp Luân Công** hay **Pháp Luân Đại Pháp** là một phong trào tôn giáo mới. Pháp Luân Công được Lý Hồng Chí sáng lập ở Trung Quốc vào đầu những năm 1990. Pháp Luân Công
**Luân Đôn** (; ) là thủ đô kiêm thành phố lớn nhất của Anh (England) và của cả Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (UK). Luân Đôn được người La Mã lập ra
**Avram Noam Chomsky** (sinh ngày 7 tháng 12 năm 1928) là một giáo sư và trí thức công chúng người Mỹ, nổi danh nhờ các nghiên cứu về ngôn ngữ học, phê bình xã hội
**Trí tuệ nhân tạo** (**TTNT**) (tiếng Anh: **_Artificial intelligence_**, viết tắt: **_AI_**) là khả năng của các hệ thống máy tính thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến trí thông minh của con người,
**David Hume** (; phiên âm tiếng Việt: **Đavít Hium**; 7 tháng 5 năm 1711 – 25 tháng 8 năm 1776), tên khai sinh là **David Home**, là một nhà triết học, kinh tế học và
**Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London** (tiếng Anh: _The London School of Economics and Political Science_, viết tắt **LSE**), là một cơ sở nghiên cứu và giáo dục công lập chuyên về